Nedim Günsür 1942’de Güzel Sanatlar Akademisi’nde Bedri Rahmi Atölyesi’nde sanat öğrenimine başlamıştır. 1948 yılında Akademi’yi bitirince Fransa hükümetinin bursuyla Paris’e gitmiş ve orada F. Leger ile A. Lhote’un atölyelerine devam etmiştir. Tarih ressamları karma sergisine katılmıştır. Birlikte çalıştığı atölyedeki arkadaşlarıyla On’lar Grubu içinde yer almıştır. Ressam Avni Arıbaş’la Rouen, Le Havze ve Honfleur kentlerini kapsayan bir geziye katılmıştır. Bursu bitince, ailenin desteğiyle bir süre daha Paris’te kalmıştır. Varşova’da Türk ressamları sergisine katılmıştır. Marsilya, Nis ve Cannes’i kapsayan inceleme gezileri yapmış, 1951 yılında Paris dönemi resimlerinden oluşan ilk kişisel sergisini İstanbul Maya Sanat Galerisi’nde açmış ve 1952 yılında Türkiye’ye dönmüştür.¹
1960’lı yılların başlarında ülkenin egemen politik atmosferinden beslenen toplumcu figüratif anlayış sanatçılarca toplumsal iletişimde önemli bir argüman olarak görüldüğünden yönelimleri de bu yönde oldu.² Ancak yine de sanatçıların kişisel yönelimleri nedeniyle ortaya çıkan bu gelişme, Türk resminin 1960’lar ve 1970’ler boyunca yaşayacağı kavramsal sürece olumlu katkı yapmıştır. Toplumcu/ gerçekçi ve dışavurumcu/ gerçeküstücü olmak üzere iki anlayışta görülen bu ‘yeni figüratifçilik’, Neşet Günal, Nedim Günsür, Cihat Burak, Burhan Uygur, Ergin İnan, İbrahim Balaban, Dinçer Erimez, Utku Varlık, Coşkun Gürkan (Komet), Balkan Naci İslimyeli, Aydın Ayan, Ömer Kaleşi ve Leyla Gamsız Sarptürk gibi sanatçılar tarafından 1970’li yıllara kadar yorumlanmıştır. Özellikle, toplumsal gerçekçi bir yaklaşımla Anadolu insanını ve onun güncel yaşam koşullarını, dışavurumcu/ gerçeküstücü anlayışlardan yola çıkarak, ancak kendilerine özgü kılmayı başardıkları resimleme teknikleri ve özgün biçim kurgulamalarıyla yorumlayarak yaptıkları resimlerle Neşet Günal ve Nedim Günsür gibi sanatçılar 1970’i yılların sonuna kadar devam eden, iz bırakan bir süreç yaratmışlardır.³ Figüratif çalışan sanatçılar arasında halk kültürünün alışılmış biçimlerine yönelenlerin yanı sıra, yaşadıkları coğrafyanın geçmişinden esinlenerek çalışmak isteyen sanatçılar da bulunmuştur. Neşet Günal, Nedim Günsür, Turan Erol ve Orhan Peker değişen kent yaşantısını, Anadolu insanını ve betimleyerek, figürü anlatım aracı olarak görmüşlerdir.⁴
Gecekondular, gurbetçiler, maden işçileri ve göç olgusu denildiğinde ilk akla gelen isimlerden biri Nedim Günsür’dür. Toplumsal değişim ve yarattığı sorunlardan etkilenen sanatçı, bayram yerlerini gösteren neşeli yapıtları bir yana bırakılırsa özellikle göç kervanlarını, tren yolcularını, cenaze törenlerini anlattığı resimlerinde panoramik manzaralar boyar. “Gurbetçiler” ve “Tren’de”, uzun ince bir hat üzerinde sıraladığı figürlerini, toplumsal olayların yükü altında ezilen zayıf, kırılgan varlıklar olarak resmeder.⁵ Nedim Günsür, köy ve kent kavramlarını bütün zıtlıklarıyla gözlemlemiştir. Toplumsal gerçekçi bir anlatımla, madenciliğin zor şartlarını ve köyden kente göçü anlatan pek çok resim yapmıştır. Öz ve biçimi birlikte yorumlamaya çalışarak kendi resimsel üslubunu oluşturmuştur.⁶
Nedim Günsür, resimlerinde geniş mekân tasarımları içine küçük figürler sığdırarak, ilginç, çekici kompozisyonlar oluşturan, kendilerine naif etkinlik yolları arayan sanatçıları yönlendirici olmuştur.⁷
Ankara Resim ve Heykel Müzesi'ndeki Eserleri
R-0462, Tren,
R-0463, Gurbetçiler,
R-0776, Gökyüzü
İzmir Resim ve Heykel Müzesi ve Galerisi'ndeki Eserleri
İR-0071, Tepe Mahallesi,
İR-0376, İsimsiz
¹ K. Özsezgin, Görsel Sanatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Doruk Yayımcılık, 2010, s. 267.
² G. Gültekin, Batı Anlayışında Türk Resim Sanatı, 1992, Ankara. s. 21.
³ S. Başkan, Türk Resminde Yeni Eğilimler ve Kavramsallık Arayışları: 1960 – 1980 / New Trends And Conceptual Pursuıts In Turkısh Paıntıng: 1960 – 1980, Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, Vol. 6, No. 3, 2014, (99- 114), s.105.
⁴ S. Germaner, O. Koçak, ve F. Erdemci, Modern ve Ötesi 1950-2000, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007.
⁵ Z. Yasa-Yaman, (Ed.), İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Sanat, Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012, s.387.
⁶ E. Algın, 1960 Sonrası Türk Resminde Toplumsal Gerçekçi Resimlerin Sosyal ve Siyasi Değişimle İlintisi, Fine Arts (NWSAFA), D0271, 2021; 16(1):42-55.
⁷ S. Tansuğ, Çağdaş Türk Sanatı, (6. Basım), İstanbul: Remzi Kitabevi, 2008.
