Turan Erol (1927 - 2023)

Biyografi

İlk dönem çalışmalarında geometrik stilizasyonlardan yararlanırken, 60'lı yılların başlarında doğa görünümlerinden soyutlamalar yapmaya yönelen Turan Erol, çalışmalarında nesnel dünyadan kopmadan, rengi sorunsallaştıran yumuşak geçişlerle, yalınlaştırıcı / indirgeyici bir form yapısını benimser. 70'li yıllarda yaptığı bir dizi "Gecekondu" temalı resminde Lütfü Günay'la benzer bir yaklaşımı benimseyen sanatçının Mitos (1971) ve aynı yıllardan başlayarak sürdürdüğü "bodrum" dizisinden "Gümüşlük (1979)" adlı yapıtlarında bezemeci bir üslubun egemen olduğu, ince fırça dokunuşlarından doymuş boya katmanlarından oluşan bir kompozisyon anlayışı gözlenir. ¹ 

1944 yılında yetenek sınavını kazanarak girdiği İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nin resim bölümünü 1951 yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi'nden mezun olarak tamamladı.

Türkiye'nin değişik illerinde, orta öğretim okullarında sekiz yıl resim ve sanat tarihi öğretmenliği yaptı.

1960 yılında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nde görevli iken Fransız hükûmetinin bursu ile gittiği Paris'te üç yıl resimle ilgili araştırma ve incelemelerde bulundu. Louvre Müzesi'nde Francisco Goya'nın "Marquise de la Solana" başlıklı tablosunu kopya etti. Paris'ten 1964 yılında döndükten sonra 1973 yılına kadar Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı.

"Türk Resminde İnsan ve Hayvan Figürü" adlı tezi ile 1974 yılında doktorasını tamamladı. Doçentlik unvanını ise 1978'de "Günümüz Türk Resminin Oluşum Süreci ve Bedri Rahmi Eyüpoğlu" başlıklı tezi ile aldı. Bir yıl süre ile Kültür Bakanlığı Plastik Sanatlar Kurulu'nun başkanlığını yaptı. 1980'de Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü’nü ressam Adnan Varınca ile paylaştı.

1983 yılından itibaren dört yıl Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi resim bölümünde öğretmenlik yapan sanatçı,1987 yılında profesör unvanını aldıktan sonra Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'ne atandı. Turan Erol, 1990 yılında emekli olana kadar bu fakültede görev yaptı.

Turan Erol, Yaşar Kemal'in "Demirciler Çarşısı Cinayeti" başlıklı kitabının kapağını da tasarladı. 1991 yılında "devlet sanatçısı" unvanına lâyık görülen sanatçı, On'lar Grubu'nun kurucu üyelerinden biriydi. Turan Erol, son olarak Ankara ve Bodrum'daki atölyelerinde çalışmalarını sürdürüyordu. 

Ödüller

1961 Devlet Resim ve Heykel Sergisi, İkincilik ödülü
1968 Devlet Resim ve Heykel Sergisi, Birincilik ödülü
1969 Çağdaş Ressamlar ve Heykeltıraşlar Derneği, Jüri Özel Ödülü
1971 TRT Resim Yarışması, Başarı Ödülü
1973 Kültür Bakanlığı, Atatürk ve Cumhuriyet Ödülü
1973 Milliyet Sanat Dergisi, “Yılın Ressamı”
1980 Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü
1992 Birleşmiş Ressamlar ve Heykeltıraşlar Derneği Ödülü
1994 Ankara Sanat Kurumu, “Yılın Ressamı Ödülü”
1996 Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği, “Sanatta 50. Yıl Hizmet Ödülü
1997 Hacettepe Üniversitesi 50. Yıl Hizmet Ödülü
2001 Mimar Sinan Üniversitesi 50. Yıl Hizmet Ödülü
2002 Gazi Üniversitesi Hizmet Ödülü
2002 TÜYAP “Onur Sanatçısı”
2003 ÇAĞSAV (Çağdaş Sanat Vakfı) “Onur Sanatçısı” 

Kişisel Sergiler 

1963 Devlet Güzel Sanatlar Galerisi, Ankara
1968 Alman Kütüphanesi, Ankara
1969 Galeri 1, İstanbul
1972 Galeri 1, İstanbul
1973 Alman Kütüphanesi, Ankara
1975 Alman Kütüphanesi, Ankara
1975 Melda Kaptane Sanat Galerisi, İstanbul
1976 Artisan Sanat Galerisi, Ankara
1977 Maçka Sanat Galerisi, İstanbul
1978 Artisan Sanat Galerisi, Ankara
1979 Tiglat Sanat Galerisi, İstanbul
1981 Artisan Sanat Galerisi, Ankara
1981 Vakko Sanat Galerisi, İzmir
1984 Tiglat Sanat Galerisi, İstanbul
1986 Beymen Bedesten Sanat Galerisi, Ankara
1987 Kile Sanat Galerisi, İstanbul (Katalog)
1988 Palet Sanat Galerisi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
1989 Kile Sanat Galerisi, İstanbul
1989 Garanti Sanat Galerisi, İstanbul
1990 Garanti Sanat Galerisi, İstanbul (Kitap)
1990 Kile Sanat Galerisi, İstanbul (Katalog)
1990 Galeri Selvin, Ankara
1992 Galeri Selvin, Ankara
1993 Armoni Sanat Galerisi, Ankara (Katalog)
1994 Siyah-Beyaz Sanat Galerisi (Osman Dinç ile), Ankara
1994 Maya Sanat Galerisi (Orhan Peker ile), İstanbul
1994 Kile Sanat Galerisi, İstanbul (Katalog)
1994 Yapı Kredi Kazım Taşkent Sanat Galerisi, İstanbul, İzmir, Adana (Katalog)
1996 Helikon Sanat Galerisi, Ankara
1998 “Işık Alacakaranlık ve Sessizlik İmgeleri”, Yapı Kredi Kazım Taşkent Sanat Galerisi, İstanbul (Katalog)
1999 “Retrospektif” Milli Reasürans Sanat Galerisi, İstanbul, (Katalog)
2000 Helikon Sanat Galerisi, Ankara
2002 “Seçki” Akbank Kültür Sanat Merkezi/Beyoğlu, İstanbul, (Katalog)
2006 “Çağdaşlar” Güzel Sanatlar Akademisi 51 Mezunları, Kibele, T İş Bankası, İstanbul
2007 Gazi Üniversitesi Resim Heykel Müzesi, Ankara  
2011 Hacettepe Üniversitesi Sergi salonu, Ankara 

Yurtdışı Sergileri 

1964 L’Art Turc d’Aujourd’hui (Paris, Brüksel, Viyana, Berlin)
1965 LArt GraphigueTurc Contemporain (Budapeşte, Prag, Helsinki, Leningrad,Tunus, Lübnan)
1967 ZetgenössicheTürkische Malerai, Plastik Architektur (Avusturya, Linz Devlet Galerisi)
1970 Expo-70, Japonya
1970-71 Contemporary Turkish Painting (New York, Binghampton, Minneapolis)
1971 II.Triennale-India (Lalit Kala Akademisi, Yeni Delhi)
1974 Peintures Turques d’Aujourd’hui (Paris, Unesco Genel Merkezi), (Turan Erol-Adnan Çoker Sergi Komiseri)
1974 HedendaageceTurks Schilders (Köneglischke Musea Voor Kunst En Geschiedennis), Hollanda
1978 Bugünkü Türk Resmi (Moskova, Puşkin Müzesi, Baku Güzel Sanatlar Akademisi)
1978 Türk Ressamları, Galeri Brukke (Köln)
1980 Çağdaş Türk resim Sergisi, Puşkin Müzesi (Moskova)
1984 15’eme Bienale dAlexandrie (Mısır)
1985 Uluslararası Basel Fuarı (İsviçre)
1987 Highlights of LivingTurkish Art-1 (Londra)
1988 Highlights of Living Turkish Art-2, Pulchri (La Haye)
1998 “BeşTürk Ressamı”, Sidney-Melburn (Avustralya)
2002 “ÇağdaşTürk Resminden Bir Kesit”, İncheon -Seul (Güney Kore) ²

Ankara Resim ve Heykel Müzesi'ndeki Eserleri 

R-0026- Gümüşlük 1979, 

R-0428- Mavi Minibüs, 

R-0460- Büyük Mor 1962, 

R-0461- Lüksemburg Bahçesi 1966, 

R-0608- Peyzaj, 

R-0667- Kıyıda, 

R-0668- Side, 

R-0705- Köyden Çıkış, 

R-0720- Pencerenin Önü, 

R-2013- -1977, 

R-2039- Kömür ve Kent, 

R-2273- Gölge Kent, 

R-2671- Bodrum'dan görünüm peyzaj, 

B-0012-1962, 

İzmir Resim ve Heykel Müzesi ve Galerisi'ndeki Eserleri 

İR-0374, Sarı Bayırda Bırakılmış Evler II 

Kaynakça

¹ Z. Yasa-Yaman, İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Sanat, Ankara Resim ve Heykel Müzesi (Ed. Zeynep Yasa-Yaman), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012, s.386 

² https://t24.com.tr/haber/ressam-ve-akademisyen-turan-erol-yasamini-yitirdi,1092802 (Erişim Tarihi: 24.02.2023)