Sabri Berkel (1908 - 1993)

Biyografi

1927-1928'de Belgrad Güzel Sanatlar Okulu Hazırlık Bölümü'nden diploma aldıktan sonra 1929-1935 yılları arasında Floransa Güzel Sanatlar Akademisi’nde (Regia Accademia di Belle Arti) Felice Carena’nın atölyesinde çalıştı, burada iki yıl fresk ve gravür üzerine yoğunlaştı. 1935’te mezun olup Türkiye’ye dönen sanatçı, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde ilk kişisel sergisini açtı ve desen, gravür, yağlıboya ile bereli otoportrelerini sergiledi. Ankara ve İstanbul'da çeşitli okullarda resim öğretmenliği yaptıktan sonra Leopold Levy’nin isteği üzerine Güzel Sanatlar Akademisi Gravür Atölyesi'ne asistan olarak girdi. Devlet Resim ve Heykel Sergileri ile mensubu olduğu Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği Sergileri'ne katıldı. 1941 yılında d Grubu üyesi oldu. 1947’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından lüks kitap basan matbaalarda araştırma ve inceleme yapmak üzere Paris’e gönderildi; kitap uzmanı J.G. Daragnes’in atölyesinde etütler yaptı öte yandan Lhote atölyesindeki çalışmaları  izledi. İngiltere, İtalya ve İspanya’da araştırma gezileri yaptı. Paris’ten dönüşünde renk lekelerine, kübist anlayışta peyzaj ve natürmortlara yöneldi. 1949-1974 yılları arasında Güzel Sanatlar Akademisi Dekoratif Sanatlar Bölümü’nde galeri öğretmenliği, 1965-1969 yılları arasında ise Yüksek Resim Bölümü başkanlığı yaptı. Yapı Kredi Bankası'nın 1954 yılında düzenlediği "iş ve istihsal" konulu resim yarışmasına eser verdi, 1959'da Yeni Levent Sitesi'nde mozaik duvar uygulamaları yaptı. 1956 ve 1958'de Venedik Bienali’nde, 1966'da 5. Tahran Bölgesel Bienali'nde  ve 1969'da Sao Paulo Bienali’nde sanatçı ve Türkiye Sergi Komiseri olarak yer aldı.  1961 yılında 22. Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde birincilik ödülü kazandı. Sonraki yıllarda da uluslararası sergi ve yarışmalara katıldı. 1971 yılında Lizbon Türkiye Büyükelçiliği binasındaki seramik duvar resmi uygulamasını yaptı. 1977'de İstanbul Resim ve Heykel Müzesi müdürlüğüne atandı. Kendisine Kültür ve Turizm Bakanlığı Onur Ödülü verildi. 1989 yılında retrospektif sergisi düzenlendi. Sabri Berkel'in 1930'lu yılların başlarında yaptığı natürmortlarında nesnelerin boşluktaki ağırlıkları hissedilir, perspektif ve derinlik duygusunda 1947'ye kadar Cezanne etkisi izlenir. 1950'lerden sonra konularda doğu-batı bireşimi, üslupta kübik parçalama, geometrik kurgu içinde soyutlama ve kendine özgü renk kullanımı belirginleşir. Bu yıllarda "soyut-geometrik arabeskler" adını verdiği bir dizi çalışma yaptı. 1950'lerin ortalarından sonra Bizans ikonları ve İslam sanatının organik ve geometrik çizgisini kullanarak kaligrafik soyut düzenlemeler üretti. 1965-1966 yıllarında "saf soyutlama" olarak tanımladığı belli bir biçime bağlanmayan, kendiliğinden izlenimi veren renk lekeleri ve dokulanmalar uyguladı. Renkleri, lekeleri, ilişkileri denetlenmiş, armoni ve dengenin önemsendiği kompozisyonlar oluşturdu. 1971'den itibaren tamamen geometrik soyuta yöneldi. 

Ankara Resim ve Heykel Müzesi'ndeki Eserleri 

R-0087, Kompozisyon 1962, 

R-0105, Natürmort,  

R-0370, Kompozisyon 1971, 

R-0602, Manzara, 

R-0655, Natürmort, 

R-0683, Kompozisyon, 

R-0751, Kompozisyon, 

R-0837, Kompozisyon, 

R-1277, Kompozisyon, 

R-1278, Kompozisyon, 

R-2253, Pentür, 

R-2656, Kompozisyon, 

R-2810, Pentür, 

R-2820, Pentür 

İzmir Resim ve Heykel Müzesi ve Galerisi'ndeki Eserleri 

İR-0069, Pentür, 

İR-0354, Natürmort 

Erzurum Resim Heykel Müzesi ve Galerisi'ndeki Eserleri 

Sr-125, 

Kaynakça

Z.Yasa-Yaman, "Imparatorluk'tan Cumhuriyet'e Sanat.", Ankara Resim ve Heykel Müzesi (Ed. Zeynep Yasa Yaman), Ankara, 2012, s.292-296, 

K. Özsezgin, Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedik Sözlük, İstanbul, 1994, s.110-111, 

https://www.istanbulsanatevi.com/sanatcilar/soyadi-b/berkel-sabri/sabri-berkel-biyografi/