9. Devlet Resim ve Heykel Yarışması Sergisi Kataloğu

01/01/2022
12/01/2022
9., Devlet, Resim, Heykel, Yarışması, Sergisi, Kataloğu, Güzel, Sanatlar, Genel, Müdürlüğü, GSGM, ARHM, KTB
Sergi Süresi2 Ocak – 2 Şubat 1948
Açılış Tarihi2 Ocak 1948
Sergi MekanıAnkara Halkevi
Seçici KurulLeopold Levy, Şeref Akdik, Kemal Zeren, Rudolf Belling, Hadi Bara, Cevat Dereli, İbrahim Çallı, Zeki Faik İzer, Hamit Görele
Sergide Ödül Alanlar

Bu sergide 21 tablo ile 2 heykel, “satın alınmaya değer” bulunmuştur.

Ahmet Çanakçılı Ödülleri;

1. Eşref Üren “Atatürk Bulvarı”

2. Nurullah Berk “Uyuyan Kadın”

3. Fethi Karakaş “Taksim Belediye Bahçesinden”

IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisine; Güzel Sanatlar Birliği, Müstakil Ressamlar, d Grubu, Yeniler, Onlar, İzmirli ve Ankaralı sanatçılar ve bağımsız sanatçılar katılmışlardır. Sergide, 107 ressamın 307 tablosu ile 5 heykeltıraşın 16 heykeli olmak üzere toplam 323 yapıt sergilenmiştir. 

Sergide yer alan tablolarda; İstanbul, Ankara, Milas, Konya, Kars, Adapazarı, Diyarbakır, Bursa'dan yol, sokak, köprü, mahalle gibi kentsel dokuya ait resimler, okul, kahve, ev, park, istasyon, büfe, gazino, gibi eğlence ve alış-veriş merkezleri ile eğitim kurumları, cami, türbe, köşk, mescit gibi tarihî yapılar, "Diyarbakırlı Köylü kadın", "Ankaralı Kızlar" gibi yörelere özgü kıyafetler ve mekânlar içinde resmedilmiş kişiler, dere, tepe, göl, liman, sahil, plaj gibi doğayı öne çıkartan kompozisyonlar çoğunluğu oluşturmaktadır. 

Elma, marul, ayva, incir, üzüm, şeftali, siklamen, lale, gül, kasımpatı gibi meyve, sebze ve çiçeklerden oluşan natürmortlar ile portreler de bulunmaktadır. Sergide, "Uyuyan kadın", "Rakseden Kadınlar", "Makinada Kadın", "Çömlekçi", "Hemşire" gibi çalışan ve dans eden kadın tabloları ile "Müzik ve Raks" ve "Melankoli" gibi soyut konuların görselleştirilmesine dayalı kompozisyonlar yanında; 2 nü, 2 etüt, 2 gravür, 2 poşad, 1 desen ve 1 enteriyör sergilenmiştir. 

Heykellerde çoğunluğu erkek ve kadın büstleri oluşturmaktadır. Sergide; bir adet rölyef, etüt ve kadın torsu da bulunmaktadır (Anonim, 1947ağ). 

Sergide yer alan yapıtlarda; empresyonizm, akademik-gerçekçi, kübizm, ekspresyonizm, fovizm gibi akımlar ve soyutlama yaklaşımları görülmektedir. Onlar grubu, bu teknikleri doğu motifleri üzerine uygulayarak özgün ve yeni bir dil oluşturmaya çalışmışlardır. 

S. Dolmacı’ya göre; “Dokuzuncu Devlet Sergisi’nde gençlerin çokluğu ve eleştiri yazılarında onlara geniş yer verilmesi önemlidir. Bu gençler arasında Yeniler Grubu, Onlar grubu ve Akademi öğrencileri ön planda yer alır”. Yine aynı bilimsel çalışmaya göre; “Dokuzuncu Devlet Sergisi, gençlerin yapıtlarına, özellikle bu sergide, geniş vermiş ve gelecekçi yaklaşımına paralel bir tutum izlemiştir”. 

Eşref Üren, "Kurtuluş İstasyonu", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi (1948), (Bingöl, 1948: 34) 
Nurullah Berk, "Portre", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi (1948), (Bingöl, 1948:33) 
Eren Eyüboğlu, Karaoğlan, IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi (1948), (Bingöl, 1948: 35) 
Halil Dikmen, "Rakseden Kadınlar", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi. (1948), ( Bingöl, 1948: 34) 
Turgut Zaim, "Ortaoyunu", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi ( 1948), ( Bingöl, 1948: 34) 
Vecihi Bereketoğlu, "Çankaya'dan", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi (1948), (Bingöl, 1948: 35) 
Zeki İzer, "Müzik ve Raks", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi (1948), (Bingöl, 1948: 35)
Zühtü Müridoğlu, "Yıkanan Kadın", IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisi (1948), (Bingöl, 1948: 33) 

Katılan Sanatçılar ve Sergilenen Yapıtlar: 

RESİM

AKAL, Haşmet 
1-Diyarbakırlı Köylü Kadın, 2- Natürmort.
AKDİK, Şeref 
3- Portre, 4-Portre, 5-Peyzaj, 6-Portre.
AKSEL, Malik 
7-Ankaralı kızlar, 8-Yatarken, 9-Beyaz Hatmi.
AKYUNAK, Nihat 
10-Natürmort, 11-Natürmort. 
ALTINOK, İsmail 
12-Portre-Sadiye, 13-Eskişehir'de Pazar 14-Eskişehir'de kar.
ALTUNA, Sadun 
15-Arnavut köy'de kış, 16-Peyzaj.
ANLI, A. Hakkı 
17- Peyzaj, 18-Çiçek, 19-Peyzaj.
AREL Şemsettin 
20-Harp okulu, 21-Bağ evi, 22-Gölbaşı (Ankara), 23-Bostancı Camii.
ARKUNLAR Fahri 
24-Manzara, 25-Tarla dönüşü. 

ARTUN Kemal 
26-Haliç'ten.
ATALAY Turgut 
2T-Kulis Arkası, 28-Ressamın karısı, 29-Yedikule' de yağmur. 
ATADEMİR Perran 
30-Manzara, 31-Manzara, 32-Pembe baharlar.
AŞ Alis 
33-Portre, 34-Natürmort.
AYKIN Muhtar 
35-Maltepe'den, 36-Büyükada'dan, 37-Büyükada'dan.
BAŞAĞA Ferruh 
38-Balta Limanı Korusu, 39-Çatalca'dan, 40-Silah masalı natürmort, 41-Vazoda çiçek.
BAYIK Namık 
42-Pendik'te Tavşantepesi, 43-Yol (Sonbahar), 44-Fikir Tepesi.
BEREKETOĞLU Vecihi 
45-Çankaya'dan (Akşam), 46-Çankaya'dan (Sabah), 47-Krizantemler.
BERK Nurullah 
48-Çömlekçi, 49-Uyuyan Kadın, 50-Portre.
BERKEL Sabri 
51-Natürmort, 52-Natürmort, 53-Peyzaj, 54-Peyzaj.
BELİR Saime 
55-Kariye Camii, 56-Fenerbahçe. 

BİNGÖL Cemal 
57-Natürmort, 58-Demirli bahçe'den, 59-Gençlik Parkı, 60-Sonbahar.
BURSALI Şefik 
61-Bursa'da Muradiye, 62-İstanbul (Cerrahpaşa'dan), 63-Boğaz'da (Kireç Burnu), 64- Boğaz'da (Rumelihisarı).
CUDA Mahmut 
65-Elmalar, 66-Ayvalar, 67-Karpuz, 68-Natürmort. 
ÇALLI İbrahim 
69-İkinci Selim Türbesi, 70-Emirgan, 71-Tarabya'da kayık, 72-Şeftaliler.
ÇİZGEN Abdullah 
73-0rtancalar, 74-İncir ve Üzümler, 75-Aşiyan yolu, Rumelihisarı, 76-Natürmort, 77- Konya, Mevlana Gümüş kapı.
ÇİZER Kemal 
78-Bekleyiş, 79-Çömlekçi.
ÇULAN Sadettin 
80-Natürmort, 81-Peyzaj (Topkapı), 82-Desen.
DALHAN Kemal 
83-Çifte Havuzlar, 84-Fenerbahçe'den bir sokak.
DAYAN Nazmi 
85-Tepebaşı'ndan Kasımpaşa Koyu - Haliç, 86-Akşam Ahırkapı sahili.
DEMİRCİ İlhami 
87-Kandilli'den Boğaz, 88-Natürmort, 89-Natürmort, 90-Kavaklıdere'den. 

DERELİ Cevat 
91-Fikir Tepesi, 92-Dolmabahçe Sarayı, 93-Balta Limanı, 94-Maltepe'ye doğru.
DİKMEN Halil 
95-Fresk: Rakseten Kadınlar, (Parça), 96-Peyzaj, 97-Natürmort, 98-Natürmort.
DURAN Feyhaman 
99-Tarih, 100-Laleler, 101-Yemişler, 102-Deniz.
DURAN Güzin 
103-Siklamen, 104-Portre, 105-Çiçek, 106-Süleymaniye Camii.
DORAL Halit 
107-Baharda Erciyes, 108-Kars parkında.
ECEVİT Nazlı 
109-Poşat, 110-Natürmort, 111-Enteriyör-Merdivenbaşı (satılık değil), 112-Peyzaj.
ERDEN Refia 
113-Hasırcı Çingeneler, 114-Peyzaj - Evrensekiz'den.
ELDEM Sırrı 
115-Bağdat Köşkü, 116-Handuvarları.
ELDEROĞLU, Abit 
117-Kenar mahalle, 118-Tilkilik kahvesi, 119-Annemin Portresi (Satılık değildir).
ELİF Naci 
120-Natürmort, 121-Çalgılı gazino, 122-Süleymaniye avlusundan.
ELPE Fikret 
123-Anadolu Hisarında Baruthane çayın. 

EPİKMAN Refik 
124-Çalmak ve Deniz, 125-Söğütözü (Ankara), 126-Kalamış koyu 127-Kalamış. 
ERATİLLA Hayrettin 
128-Peyzaj-Heybeliada'dan, 129-Peyzaj- Yalova'dan.
ERDEM Mesut 
130-Mahalle Kahvesi, 131-İnce saz, 132-Kahve (Eskiz), 133-Necati Eğitim Enstitüsü'nden.
ERDEM Ragıp 
134-Kırkahvesi, 135-Marullar, 136-Makinada kadın.
ERGÜVEN Nurettin 
137-Seyhan 138-Seyhan köprüsü, 139-Erciyas.
ERKUL Cevat 
140-Yeni Cami Mahfelinden iç kapı, 141-Beşiktaş'ta karlı sahil.
ERMİŞ Kani 
142-Edimekapı 'dan.
EROL Turan 
143-Milas'tan, 144-Portre.
ERTAŞ Feridun 
145-Natürmort.
ESİRKUŞ Mustafa 
146-Gırgırlar. 

EYÜBOĞLU B. Rahmi 
147-Karabaş çarşısı, 148-Koru park, 149-Kırmızı kahve, 150-Bahçe.
EYÜBOĞLU Eren 
151-Kara Oğlan, 152-Kırmızı biber, 153-Mavi Natürmort.
GAMSIZ Leyla 
154-Sarı çiçekler, 155-Anadoluhisarı. 
GREGORİADİS Tatyana 
156-Tophane' de pazar, 157-Galatakulesi.
GÖKCAN Ragıp 
158-Veli efendi'den, 159-Yağmurdan sonra Sultan Ahmet, 160-Yürük Ali Plajı - Büyükada. 
GÖRELE Hamit 
161-Çoban ve koyunları, 162-Konser, 163-Dahi çocuk.
GÜNSÜR Nedim 
164-Yoğurtçu Deresi, 165-Tarla.
HATİBOĞLU Ömer 
166-Dutluca göl kıyısı, 167-Ankara yaylasına doğru.
HORASANLI Ruhi 
168-Natürmort çiçekler.
HOROZ Ali Pertev 
169-Ankara Kalesi, 170-Polonez Köy kahvesi. 

HUMBARACI Hansa 
171-Natürmort.
İYEM Nuri 
172-Peyzaj, 173-Natürmort, 174-Peyzaj.
İZER Mişlin 
175-Natürmort-Çiçekler.
İZER Zeki Faik 
176-Müzik ve Raks, kompozisyon, 177-Peyzaj-İnönü gezisinden, 178-Portre, 179- Taksim meydanında resmi geçit. 
KALMIK Ercüment 
180-Ana sevgisi, 181-Sonbahar gezintisi, 182-Çiçekler, 183-Kalamış'ta manzara.
KAPTAN Arif 
184-Büfe, 185-Bulvarda kış (Ankara), 186-Natürmort, 187-Mavi ev.
KARABATI Sami 
188-Demirlibahçe'den, 189-İncesu'da sonbahar.
KARAKAŞ Fethi 
190-Taksim Belediye Bahçesi'nden, 191-Taksim Belediye Bahçesi, 192-Yağ İskelesi.
KAVRUK Hasan 
193-Kadıköy Moda Gazinosu,194-Eski Ankara'da kış, 195-Boğaz'a doğru.
KAYMAN Aytekin 
196-Portre-Sütçünün kızı, 197-Natürmort. 

KAYHAN Kerim 
198-Portre-Keskin Kazası milli kıyafeti ile.
KESEROĞLU Ziya 
199-Mecidiye Köyü'nden, 200-Peyzaj, 201-Kuru Çeşme'den, 202-Büyükada (Nizam' dan). 
KIYICI Saynur 
203-Bostan, 204-Kızıltoprak Çarşısı.
KIZILALP Hüseyin 
205-Kompozisyon, 206-Peyzaj-Haydarpaşa' dan.
KOCAMEMİ Zeki 
207-Fenerbahçe (Dalyan), 208-Fenerbahçe'de Şükrü Kaya Köşkü, 209-Edirnekapı-­Eyüp Yolu, 210-Çiçekler. 
LİM Sami 
211-Haliç'ten, 212-Taksim'den.
OLGUN Mazhar 
213-Kompozisyon (Gravür), 214-Kompozisyon (Gravür), 215-Natürmort, 216-Peyzaj.
ONAT Hikmet 
217-Eyüp sırtlarında sabah, 218-Salacıkta sabah, 219-Salacık, 220-Açık Türbe' den Boğaz' a bakış. 
ONBAŞIOĞLU Adnan 
221-Kendi portresi, 222-Piyano önünde, 223-İlhan'ın portresi.
ÖZACİLYAN Maryam 
224-Sarı Minyatürlü, 225-Nü

ÖZAR Zahide 
226-Beylerbeyi, 227-Adapazarı'ndan, 228-Çamlıca'dan.
ÖZBAY A.Sırrı 
229-Kuyubaşında Köylü Kızlar, 230-Moda'da aile kampı.
ÖZEREN Saim 
231-Trabzon' da kar, 232-Mevlana kapı dışı 'ndan, 233-Sonbahar.
PALAVAN Meryem 
234-Sevdiğim çiçek
PESEN Mehmet 
235-Natürmort.
PURA Numan 
236-Fidanlık'ta yaz, 237-Natürmort, 238-Natürmort.
RENKLER Sadık 
239-Göztepe' den.
SARAÇOĞLU Feridun 
240-Üsküdar'dan (Ayazına Camii), 241-Salacık.
SİPAHİ Muzaffer 
242-Ayvalar, 243-Ağaçlık yol.
SÖZEL Ali Halil 
244-Büyükada- Yürük Ali, 245-Kasım çiçeği, 246-Büyükada.
STANGALİ İvi 
247-Karabaş'ta ağaç. 

SUNGUR Semiha 
248-İncesu'dan Peyzaj, 249-İncesu'dan Peyzaj.
SÜMER Ayetullah 
250-Kasımpatları, 251-Etüt, 252-Etüt.
SÜNGÜ Ertuğrul 
253-Söğüt Efesi, 254-Söğüt'te Ertuğrul Gazi Türbesi, 255-Küçük Efe, 256- Dolmabahçe'den görünüş. 
TANGÖR Rıza 
257-Kireçtepe-Bakırköy, 258-Hacı Kadın Mescidi.
TANTUĞ Taci 
259-Meyvalar-Natürmort.
TEOMAN Selahattin 
260-Güz, 261 -Poşat.
TOKAD M. Turgut 
262-Hızırağa köyünde sabah, 263-Çamlıca sırtlarından.
TOLLU Cemal 
264-Saman kayığı, 265-Ankara, 266-Hemşire, 267-İki lüfer.
TOPSAL Yekta 
268-Çitoğlu 'ndan.
TORAY Seyfi 
269-Çiçekler, 270-Liman, 271-Kırmızı Fonlu çiçekler, 272-Beylerbeyine doğru. 

TUGAL Arif 
273-Çamlık.
TUNA Saip 
274-Ankara, 275-Boğaziçi, 276-Melankoli, 277-Manzara. 
ULUER Rami 
278-Fidanlık caddesi, 279-Dikmen'den, 280-Devlet Operası.
USKAN İlhami 
281-Bahar çiçekleri, 282-Peyzaj.
UZMEN Celal 
283-Kızılcahamam Altınsu yolu, 284-Sonbahar, 285-Çiçekler, 286-Çiçekler.
ÜNER Muammer 
287-Sonbahara girerken, 288-Boğaziçi (Küçüksu'dan).
ÜREN Eşref 
289-Kurtuluş istasyonu, 290-Gençlik Parkı'ndan, 291-Dikçatılı kulübe, 292-Atatürk Bulvarı.
VURALHAN Hayri 
293-Diyarbakır'ın Dördayak Minaresi, 294-İsmetpaşa Nahiyesinden Bayram Kavlak'ın Portresi.
YAVUZER Asuman 
295-Heybeliada, 296-Boğaziçi, 297-Kırmızı konca.
YÜCETÜRK Mehmet 
298-Köyümde harman, 299-Üçüncü batarya topçuları 

YÜKSELENGİL Kemal 
300-Peyzaj, 301-Nü, 302-Bale.
ZAİM Turgut 
303-Orta oyunu.
ZEREN Kemal 
304-Hekimoğlu Ali Paşa Camii, 305-Migün burnu, 306-Güller, 307-Kuruçeşme Tepesi.

HEYKELLER 

BARA Ali Hadi 
1- 6. B. Büst, 2-Refik Halit Karay (Büst), 3- B. Büst, 4-Çocuk başı.
MÜRİDOĞLU Zühtü 
5-Nü (Etüt), 6-Kadın torsu, 7-Etüt, 8-Büst, 9-Büst, 10-Büst.
SONAT Kamil 
11-Çocuk başı, 12-Nü (Etüt), (Kadın), 13-Çıplak erkek (Etüt), 14-Ufka bakan köylü.
SOMAN Nusret 
15-Leda (Rölyef).
TANGÖR Türkan 
16-Baş (Kadın).

Kaynakça: S. DOLMACI, 1939-1950 Yılları Arasında Devlet Resim ve Heykel Sergileri Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ekim 2006 https://arhm.ktb.gov.tr/repo/uploads/Academics/30122020105951-3a304137-7bec-41b6-b49f-25292ab3f1e8.pdf