Sergi Süresi | 2 Ocak – 2 Şubat 1948 |
Açılış Tarihi | 2 Ocak 1948 |
Sergi Mekanı | Ankara Halkevi |
Seçici Kurul | Leopold Levy, Şeref Akdik, Kemal Zeren, Rudolf Belling, Hadi Bara, Cevat Dereli, İbrahim Çallı, Zeki Faik İzer, Hamit Görele |
Sergide Ödül Alanlar | Bu sergide 21 tablo ile 2 heykel, “satın alınmaya değer” bulunmuştur. Ahmet Çanakçılı Ödülleri; 1. Eşref Üren “Atatürk Bulvarı” 2. Nurullah Berk “Uyuyan Kadın” 3. Fethi Karakaş “Taksim Belediye Bahçesinden” |
IX. Devlet Resim ve Heykel Sergisine; Güzel Sanatlar Birliği, Müstakil Ressamlar, d Grubu, Yeniler, Onlar, İzmirli ve Ankaralı sanatçılar ve bağımsız sanatçılar katılmışlardır. Sergide, 107 ressamın 307 tablosu ile 5 heykeltıraşın 16 heykeli olmak üzere toplam 323 yapıt sergilenmiştir.
Sergide yer alan tablolarda; İstanbul, Ankara, Milas, Konya, Kars, Adapazarı, Diyarbakır, Bursa'dan yol, sokak, köprü, mahalle gibi kentsel dokuya ait resimler, okul, kahve, ev, park, istasyon, büfe, gazino, gibi eğlence ve alış-veriş merkezleri ile eğitim kurumları, cami, türbe, köşk, mescit gibi tarihî yapılar, "Diyarbakırlı Köylü kadın", "Ankaralı Kızlar" gibi yörelere özgü kıyafetler ve mekânlar içinde resmedilmiş kişiler, dere, tepe, göl, liman, sahil, plaj gibi doğayı öne çıkartan kompozisyonlar çoğunluğu oluşturmaktadır.
Elma, marul, ayva, incir, üzüm, şeftali, siklamen, lale, gül, kasımpatı gibi meyve, sebze ve çiçeklerden oluşan natürmortlar ile portreler de bulunmaktadır. Sergide, "Uyuyan kadın", "Rakseden Kadınlar", "Makinada Kadın", "Çömlekçi", "Hemşire" gibi çalışan ve dans eden kadın tabloları ile "Müzik ve Raks" ve "Melankoli" gibi soyut konuların görselleştirilmesine dayalı kompozisyonlar yanında; 2 nü, 2 etüt, 2 gravür, 2 poşad, 1 desen ve 1 enteriyör sergilenmiştir.
Heykellerde çoğunluğu erkek ve kadın büstleri oluşturmaktadır. Sergide; bir adet rölyef, etüt ve kadın torsu da bulunmaktadır (Anonim, 1947ağ).
Sergide yer alan yapıtlarda; empresyonizm, akademik-gerçekçi, kübizm, ekspresyonizm, fovizm gibi akımlar ve soyutlama yaklaşımları görülmektedir. Onlar grubu, bu teknikleri doğu motifleri üzerine uygulayarak özgün ve yeni bir dil oluşturmaya çalışmışlardır.
S. Dolmacı’ya göre; “Dokuzuncu Devlet Sergisi’nde gençlerin çokluğu ve eleştiri yazılarında onlara geniş yer verilmesi önemlidir. Bu gençler arasında Yeniler Grubu, Onlar grubu ve Akademi öğrencileri ön planda yer alır”. Yine aynı bilimsel çalışmaya göre; “Dokuzuncu Devlet Sergisi, gençlerin yapıtlarına, özellikle bu sergide, geniş vermiş ve gelecekçi yaklaşımına paralel bir tutum izlemiştir”.
Katılan Sanatçılar ve Sergilenen Yapıtlar:
RESİM
AKAL, Haşmet
1-Diyarbakırlı Köylü Kadın, 2- Natürmort.
AKDİK, Şeref
3- Portre, 4-Portre, 5-Peyzaj, 6-Portre.
AKSEL, Malik
7-Ankaralı kızlar, 8-Yatarken, 9-Beyaz Hatmi.
AKYUNAK, Nihat
10-Natürmort, 11-Natürmort.
ALTINOK, İsmail
12-Portre-Sadiye, 13-Eskişehir'de Pazar 14-Eskişehir'de kar.
ALTUNA, Sadun
15-Arnavut köy'de kış, 16-Peyzaj.
ANLI, A. Hakkı
17- Peyzaj, 18-Çiçek, 19-Peyzaj.
AREL Şemsettin
20-Harp okulu, 21-Bağ evi, 22-Gölbaşı (Ankara), 23-Bostancı Camii.
ARKUNLAR Fahri
24-Manzara, 25-Tarla dönüşü.
ARTUN Kemal
26-Haliç'ten.
ATALAY Turgut
2T-Kulis Arkası, 28-Ressamın karısı, 29-Yedikule' de yağmur.
ATADEMİR Perran
30-Manzara, 31-Manzara, 32-Pembe baharlar.
AŞ Alis
33-Portre, 34-Natürmort.
AYKIN Muhtar
35-Maltepe'den, 36-Büyükada'dan, 37-Büyükada'dan.
BAŞAĞA Ferruh
38-Balta Limanı Korusu, 39-Çatalca'dan, 40-Silah masalı natürmort, 41-Vazoda çiçek.
BAYIK Namık
42-Pendik'te Tavşantepesi, 43-Yol (Sonbahar), 44-Fikir Tepesi.
BEREKETOĞLU Vecihi
45-Çankaya'dan (Akşam), 46-Çankaya'dan (Sabah), 47-Krizantemler.
BERK Nurullah
48-Çömlekçi, 49-Uyuyan Kadın, 50-Portre.
BERKEL Sabri
51-Natürmort, 52-Natürmort, 53-Peyzaj, 54-Peyzaj.
BELİR Saime
55-Kariye Camii, 56-Fenerbahçe.
BİNGÖL Cemal
57-Natürmort, 58-Demirli bahçe'den, 59-Gençlik Parkı, 60-Sonbahar.
BURSALI Şefik
61-Bursa'da Muradiye, 62-İstanbul (Cerrahpaşa'dan), 63-Boğaz'da (Kireç Burnu), 64- Boğaz'da (Rumelihisarı).
CUDA Mahmut
65-Elmalar, 66-Ayvalar, 67-Karpuz, 68-Natürmort.
ÇALLI İbrahim
69-İkinci Selim Türbesi, 70-Emirgan, 71-Tarabya'da kayık, 72-Şeftaliler.
ÇİZGEN Abdullah
73-0rtancalar, 74-İncir ve Üzümler, 75-Aşiyan yolu, Rumelihisarı, 76-Natürmort, 77- Konya, Mevlana Gümüş kapı.
ÇİZER Kemal
78-Bekleyiş, 79-Çömlekçi.
ÇULAN Sadettin
80-Natürmort, 81-Peyzaj (Topkapı), 82-Desen.
DALHAN Kemal
83-Çifte Havuzlar, 84-Fenerbahçe'den bir sokak.
DAYAN Nazmi
85-Tepebaşı'ndan Kasımpaşa Koyu - Haliç, 86-Akşam Ahırkapı sahili.
DEMİRCİ İlhami
87-Kandilli'den Boğaz, 88-Natürmort, 89-Natürmort, 90-Kavaklıdere'den.
DERELİ Cevat
91-Fikir Tepesi, 92-Dolmabahçe Sarayı, 93-Balta Limanı, 94-Maltepe'ye doğru.
DİKMEN Halil
95-Fresk: Rakseten Kadınlar, (Parça), 96-Peyzaj, 97-Natürmort, 98-Natürmort.
DURAN Feyhaman
99-Tarih, 100-Laleler, 101-Yemişler, 102-Deniz.
DURAN Güzin
103-Siklamen, 104-Portre, 105-Çiçek, 106-Süleymaniye Camii.
DORAL Halit
107-Baharda Erciyes, 108-Kars parkında.
ECEVİT Nazlı
109-Poşat, 110-Natürmort, 111-Enteriyör-Merdivenbaşı (satılık değil), 112-Peyzaj.
ERDEN Refia
113-Hasırcı Çingeneler, 114-Peyzaj - Evrensekiz'den.
ELDEM Sırrı
115-Bağdat Köşkü, 116-Handuvarları.
ELDEROĞLU, Abit
117-Kenar mahalle, 118-Tilkilik kahvesi, 119-Annemin Portresi (Satılık değildir).
ELİF Naci
120-Natürmort, 121-Çalgılı gazino, 122-Süleymaniye avlusundan.
ELPE Fikret
123-Anadolu Hisarında Baruthane çayın.
EPİKMAN Refik
124-Çalmak ve Deniz, 125-Söğütözü (Ankara), 126-Kalamış koyu 127-Kalamış.
ERATİLLA Hayrettin
128-Peyzaj-Heybeliada'dan, 129-Peyzaj- Yalova'dan.
ERDEM Mesut
130-Mahalle Kahvesi, 131-İnce saz, 132-Kahve (Eskiz), 133-Necati Eğitim Enstitüsü'nden.
ERDEM Ragıp
134-Kırkahvesi, 135-Marullar, 136-Makinada kadın.
ERGÜVEN Nurettin
137-Seyhan 138-Seyhan köprüsü, 139-Erciyas.
ERKUL Cevat
140-Yeni Cami Mahfelinden iç kapı, 141-Beşiktaş'ta karlı sahil.
ERMİŞ Kani
142-Edimekapı 'dan.
EROL Turan
143-Milas'tan, 144-Portre.
ERTAŞ Feridun
145-Natürmort.
ESİRKUŞ Mustafa
146-Gırgırlar.
EYÜBOĞLU B. Rahmi
147-Karabaş çarşısı, 148-Koru park, 149-Kırmızı kahve, 150-Bahçe.
EYÜBOĞLU Eren
151-Kara Oğlan, 152-Kırmızı biber, 153-Mavi Natürmort.
GAMSIZ Leyla
154-Sarı çiçekler, 155-Anadoluhisarı.
GREGORİADİS Tatyana
156-Tophane' de pazar, 157-Galatakulesi.
GÖKCAN Ragıp
158-Veli efendi'den, 159-Yağmurdan sonra Sultan Ahmet, 160-Yürük Ali Plajı - Büyükada.
GÖRELE Hamit
161-Çoban ve koyunları, 162-Konser, 163-Dahi çocuk.
GÜNSÜR Nedim
164-Yoğurtçu Deresi, 165-Tarla.
HATİBOĞLU Ömer
166-Dutluca göl kıyısı, 167-Ankara yaylasına doğru.
HORASANLI Ruhi
168-Natürmort çiçekler.
HOROZ Ali Pertev
169-Ankara Kalesi, 170-Polonez Köy kahvesi.
HUMBARACI Hansa
171-Natürmort.
İYEM Nuri
172-Peyzaj, 173-Natürmort, 174-Peyzaj.
İZER Mişlin
175-Natürmort-Çiçekler.
İZER Zeki Faik
176-Müzik ve Raks, kompozisyon, 177-Peyzaj-İnönü gezisinden, 178-Portre, 179- Taksim meydanında resmi geçit.
KALMIK Ercüment
180-Ana sevgisi, 181-Sonbahar gezintisi, 182-Çiçekler, 183-Kalamış'ta manzara.
KAPTAN Arif
184-Büfe, 185-Bulvarda kış (Ankara), 186-Natürmort, 187-Mavi ev.
KARABATI Sami
188-Demirlibahçe'den, 189-İncesu'da sonbahar.
KARAKAŞ Fethi
190-Taksim Belediye Bahçesi'nden, 191-Taksim Belediye Bahçesi, 192-Yağ İskelesi.
KAVRUK Hasan
193-Kadıköy Moda Gazinosu,194-Eski Ankara'da kış, 195-Boğaz'a doğru.
KAYMAN Aytekin
196-Portre-Sütçünün kızı, 197-Natürmort.
KAYHAN Kerim
198-Portre-Keskin Kazası milli kıyafeti ile.
KESEROĞLU Ziya
199-Mecidiye Köyü'nden, 200-Peyzaj, 201-Kuru Çeşme'den, 202-Büyükada (Nizam' dan).
KIYICI Saynur
203-Bostan, 204-Kızıltoprak Çarşısı.
KIZILALP Hüseyin
205-Kompozisyon, 206-Peyzaj-Haydarpaşa' dan.
KOCAMEMİ Zeki
207-Fenerbahçe (Dalyan), 208-Fenerbahçe'de Şükrü Kaya Köşkü, 209-Edirnekapı-Eyüp Yolu, 210-Çiçekler.
LİM Sami
211-Haliç'ten, 212-Taksim'den.
OLGUN Mazhar
213-Kompozisyon (Gravür), 214-Kompozisyon (Gravür), 215-Natürmort, 216-Peyzaj.
ONAT Hikmet
217-Eyüp sırtlarında sabah, 218-Salacıkta sabah, 219-Salacık, 220-Açık Türbe' den Boğaz' a bakış.
ONBAŞIOĞLU Adnan
221-Kendi portresi, 222-Piyano önünde, 223-İlhan'ın portresi.
ÖZACİLYAN Maryam
224-Sarı Minyatürlü, 225-Nü
ÖZAR Zahide
226-Beylerbeyi, 227-Adapazarı'ndan, 228-Çamlıca'dan.
ÖZBAY A.Sırrı
229-Kuyubaşında Köylü Kızlar, 230-Moda'da aile kampı.
ÖZEREN Saim
231-Trabzon' da kar, 232-Mevlana kapı dışı 'ndan, 233-Sonbahar.
PALAVAN Meryem
234-Sevdiğim çiçek
PESEN Mehmet
235-Natürmort.
PURA Numan
236-Fidanlık'ta yaz, 237-Natürmort, 238-Natürmort.
RENKLER Sadık
239-Göztepe' den.
SARAÇOĞLU Feridun
240-Üsküdar'dan (Ayazına Camii), 241-Salacık.
SİPAHİ Muzaffer
242-Ayvalar, 243-Ağaçlık yol.
SÖZEL Ali Halil
244-Büyükada- Yürük Ali, 245-Kasım çiçeği, 246-Büyükada.
STANGALİ İvi
247-Karabaş'ta ağaç.
SUNGUR Semiha
248-İncesu'dan Peyzaj, 249-İncesu'dan Peyzaj.
SÜMER Ayetullah
250-Kasımpatları, 251-Etüt, 252-Etüt.
SÜNGÜ Ertuğrul
253-Söğüt Efesi, 254-Söğüt'te Ertuğrul Gazi Türbesi, 255-Küçük Efe, 256- Dolmabahçe'den görünüş.
TANGÖR Rıza
257-Kireçtepe-Bakırköy, 258-Hacı Kadın Mescidi.
TANTUĞ Taci
259-Meyvalar-Natürmort.
TEOMAN Selahattin
260-Güz, 261 -Poşat.
TOKAD M. Turgut
262-Hızırağa köyünde sabah, 263-Çamlıca sırtlarından.
TOLLU Cemal
264-Saman kayığı, 265-Ankara, 266-Hemşire, 267-İki lüfer.
TOPSAL Yekta
268-Çitoğlu 'ndan.
TORAY Seyfi
269-Çiçekler, 270-Liman, 271-Kırmızı Fonlu çiçekler, 272-Beylerbeyine doğru.
TUGAL Arif
273-Çamlık.
TUNA Saip
274-Ankara, 275-Boğaziçi, 276-Melankoli, 277-Manzara.
ULUER Rami
278-Fidanlık caddesi, 279-Dikmen'den, 280-Devlet Operası.
USKAN İlhami
281-Bahar çiçekleri, 282-Peyzaj.
UZMEN Celal
283-Kızılcahamam Altınsu yolu, 284-Sonbahar, 285-Çiçekler, 286-Çiçekler.
ÜNER Muammer
287-Sonbahara girerken, 288-Boğaziçi (Küçüksu'dan).
ÜREN Eşref
289-Kurtuluş istasyonu, 290-Gençlik Parkı'ndan, 291-Dikçatılı kulübe, 292-Atatürk Bulvarı.
VURALHAN Hayri
293-Diyarbakır'ın Dördayak Minaresi, 294-İsmetpaşa Nahiyesinden Bayram Kavlak'ın Portresi.
YAVUZER Asuman
295-Heybeliada, 296-Boğaziçi, 297-Kırmızı konca.
YÜCETÜRK Mehmet
298-Köyümde harman, 299-Üçüncü batarya topçuları
YÜKSELENGİL Kemal
300-Peyzaj, 301-Nü, 302-Bale.
ZAİM Turgut
303-Orta oyunu.
ZEREN Kemal
304-Hekimoğlu Ali Paşa Camii, 305-Migün burnu, 306-Güller, 307-Kuruçeşme Tepesi.
HEYKELLER
BARA Ali Hadi
1- 6. B. Büst, 2-Refik Halit Karay (Büst), 3- B. Büst, 4-Çocuk başı.
MÜRİDOĞLU Zühtü
5-Nü (Etüt), 6-Kadın torsu, 7-Etüt, 8-Büst, 9-Büst, 10-Büst.
SONAT Kamil
11-Çocuk başı, 12-Nü (Etüt), (Kadın), 13-Çıplak erkek (Etüt), 14-Ufka bakan köylü.
SOMAN Nusret
15-Leda (Rölyef).
TANGÖR Türkan
16-Baş (Kadın).
Kaynakça: S. DOLMACI, 1939-1950 Yılları Arasında Devlet Resim ve Heykel Sergileri Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ekim 2006 https://arhm.ktb.gov.tr/repo/uploads/Academics/30122020105951-3a304137-7bec-41b6-b49f-25292ab3f1e8.pdf