Hazırlayan Mehmet ÖZEL
Yayınlayan Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü
Fotoğraflar ve Tasarım Çerkes KARADAĞ
İlk basım ANKARA, 1993 © KÜLTÜR BAKANLIĞI, 1993
Yayın Hakları Saklıdır ISBN 975 - 17 - 1167 - 3
Ankara Resim ve Heykel Müzesi Başkent'in en önemli sanat kurumlarından birisidir.
1980 yılında kurulan Müzenin görkemli konser salonunda yapılan nitelikli plastik sanatlar etkinlikleri ve zengin plastik sanatlar koleksiyonu ile bugün Ankara'nın en gözde sanat merkezlerinden biri olmuştur.
Müzede Türk resim ve heykel sanatının en güzel örnekleri, tarihsel gelişimi ile gözler önüne serilerek sanatseverlerin yararına sunulmuştur.
Müze ve koleksiyonunda yer alan eserlerin tanıtılması açısından önemli bir yayın olan bu albüm, Türk Plastik Sanatlarının ilk öncülerini kapsamaktadır.
Ankara Resim Heykel Müzesi'nde bulunan eserlerin belli periyotlarla tanıtılmasını amaçlayan bu yayın gelişerek devam edecek ve tarihi bir süreç takip ederek plastik sanatlarımızın hangi aşamalardan bugünkü düzeye geldiğini anlatacaktır.
Bakanlığımız, Müze koleksiyonunu geliştirmek amacıyla sanatçılarımızdan eserler satın almakta böylece de sanatta çağdaş gelişim takip edilerek koleksiyon daha da zenginleştirilmektedir.
Bu tür yayınlarla Türk Sanatına ve sanatçısına güzel ve kalıcı hizmetler verileceğine inanıyoruz.
Yüzyıllar boyunca köklü özelliklere sahip mimarlığı, özgün müziği, zengin süsleme sanatları bulunan Türklerin batı geleneğindeki plastik sanatlara yönelişleri çeşitli nedenlerle ancak 18. yüzyılın sonlarına doğru olmuştur.
18. yüzyılda başlayan batı ilişkileri, resim sanatımızda da bazı değişmelere neden olmuş, askeri alanda başlatılan batılılaşma hareketleri giderek eğitim kurumlarını da etkilemiştir. Osmanlı döneminde ilk kez, haritacı olarak yetiştirilen subay adaylarının çizim yeteneklerinin geliştirilmesi amacı ile 1793 yılında kurulan askeri mühendis mektebine, 1835 yılında Harbiye mektebine resim dersleri konulmuş, XIX. yüzyılın ortalarına doğru ise bu dersler, askeri ve sivil bütün okullarda verilmeye başlanmıştır.
Bu dönemlerde, çalışmalarıyla göz dolduran özellikle askeri öğrenciler, resim öğrenimlerini geliştirmek amacıyla Avrupa'ya gönderilmişlerdir.
"Türk Primitifleri" veya "Türk Fotoyorumcuları" olarak da adlandırılan ilk dönem ressamlarımızın çoğunluğunu yukarıda belirtilen nedenlerle, asıl meslekleri askerlik olan sanatçılar oluşturur.
Bu dönem sanatçıları genellikle gerçekçi bir sanat anlayışına bağlı kalmışlar ve ortak bir manzara idealini sürdürmüşlerdir.
Işık, gölge, hacim, perspektif gibi kavramları resme sokarak minyatür ile, batı geleneğindeki yağlı boya resmi arasındaki ilk aşamayı sağlamışlardır.
Bu ressamlar Yıldız Sarayı, Yıldız Camii gibi saray çevresi peyzajları ve mimarisi başta olmak üzere Kağıthane ve diğer yörelere kadar uzanan görüntüleri, genellikle daha önceden çekilen fotoğraflardan hareketle, atölyelerinde, ince bir işçilikle çalışmışlardır.
Fotoğrafı temel aldıklarından yapıtlarında yer alan her türlü eleman sanki dondurulmuş gibi durağandır. Merceğe bağlı bir perspektif düzeni ve ışık-gölge biçimleyiciliği geliştirmişler, resimlerinde genellikle insan figürlerine çok ender yer vermişlerdir.
SANATÇISI BİLİNMİYOR Yıldız Cami ,Tuval üzerine Yağlı Boya, 81x64 cm
TEVFİK BEŞİKTAŞ Kariye Camii, Duralit üzerine Yağlı Boya, 76x101 cm
MEHMET KANGIR Çağlayan Kasrı, Tuval üzerine Yağlı Boya, 92x72.5 cm
HÜSEYİN GİRİTLİ Yıldız Sarayı Bahçesi, Tuval üzerine Yağlı Boya, 81x65 cm
HÜSEYİN KARAGÜMRÜK Kariye Camii, Tuval Üzerine Yağlı Boya 76x100 cm
ALİ EFENDİ Manzara, Tuval üzerine Yağlı Boya, 96x130 cm
HÜSEYİN DARÜŞŞAFAKA Yıldız Sarayı Bahçesi, Tuval üzerine Yağlı Boya, 73x92 cm
BEDRİ KULLARI Alman Çeşmesi, Tuval üzerine Yağlı Boya, 84x110 cm
AHMET ZİYA AKBULUT Mimar Sinan Türbesi, Tuval üzerine Yağlı Boya
HÜSEYİN ZEKAİ PAŞA Mescit, Tuval üzerine Yağlı Boya,78x 100 cm
HÜSEYİN ZEKAİ PAŞA Mescit, Tuval üzerine Yağlı Boya, 75.5x100 cm
OSMAN Sümbül Efendi Dergâhı, Tuval üzerine Yağlı Boya, 92x72.5 cm
HASAN TAHSİN Moda'dan, Tuval üzerine Yağlı Boya, 61x80 cm
HASAN TAHSİN Yelkenli, Tuval Üzerine Yağlı Boya 50x80 cm
İSMAİL HAKKI Denizde Fırtına, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 74.5x120 cm
HOCA TAHSİN Deniz, Suluboya 39x80 cm
