Kültür Bakanlığı / Ankara 1991
ISBN 975-17-0870-2
Ondokuzuncu yüzyılın ortalarını içine alan iki taraflı bir tarih kesiti Türk kültür tarihi ile ilgilenen herkesin karşısına sıkça çıkan önemli bir tarihsel köşebaşıdır. Çok daha eski geçmişten süzülerek gelenleri saymazsak bugün toplum hayatımız içinde yer alan pek çok kurum ve kavram sosyo- kültürel dağarcığımıza o tarihlerde girmiştir.
Kültür tarihçilerinin 'Batılılaşma Dönemi' diye adlandırdığı bu 'köşebaşından' itibaren hayat ve düşünce biçimimizi etkileyen kurum ve kavramlar içinde bizi, bu kitap kapsamı düşünüldüğünde doğaldır ki özellikle ilgilendiren, genel anlamda plastik sanatlar, özel anlamda da resim sanatı ve bu sanata ilişkin diğer konular olmaktadır.
Ondokuzuncu yüzyılla birlikte sanat repertuvarımıza giren batılı anlamdaki resim sanatı ile diğer 'Avrupalı' sanatlar, sanat tarihçilerince hem 'yeni' kimliklerinin vurgulaması, hem de geleneksel sanatlarımızdan farklılıklarının belirlenmesi açısından 'çağdaş' niteleme sıfatı ile birlikte anılırlar. ilginçtir ki, bütün kavramları ile beraber kültür dünyamıza 'ithal' ettiğimiz 'yeni' resim sanatının toplum bünyesine_ kazandırılmasında görülen zorluklar, batılılaşma rüzgarlarıyla yurda giren diğer bazı sosyal kurumların ve sanatların adaptasyonunda karşılaşılan zorluklar kadar olmamıştır. Üstelik Türk insanı, bu yeni 'çağdaş' sanat alanında geleneksel Türk resmi deneyimlerini de beraber kullanılabileceği bir süreç içine girerek kendi özgün, kişilikli yeni üslubunu geliştirme yoluna da girmiştir.
Çağdaş Türk ressamlarını konu alan bu kitap konu edindiği sanatçıların Türk resim sanatı içindeki misyonları ve gösterebildikleri varlık ölçülerinde en geniş bir yelpaze ile oluşturulmuştur. Sanatçıların seçiminde gösterilen özen, seçilen sanatçıların değerlendirilmesinde de gösterilmiştir. Sadece biyografik bilgi vermekten kaçınılarak, öncelikle sanatçılar hakkındaki bilgi dağarcığımız, sonra da kitabın kapsam sınırlaması ölçüsünde sanatçıların sanatsal kişilikleri ve eserleri objektif bir şekilde incelenmeye çalışılmıştır. Ancak, katalog görüntüsü yaratmaktan kaçınırken de kitabın amacı unutulmayarak, uzun ve detaylı anlatımlarla bir 'tarih' yazma havasına da girilmemiştir.
Türk resmine kalıcı katkıları olmalarına rağmen pek çok sanatçıya bu kitapta yer verilememiştir. Bu durum kitabımızın önemli eksikliklerinden birisi olarak görülebilir. Ancak, ileride yapılacak çalışmalarla giderilmesi mümkün olan bu eksiklikten daha da önemlisi bizce kökü yüzlerce yıl geçmişe giden geleneksel Türk resmi ve bu sanatı yaratan sanat ortamından söz eden bir bölümle başlanmamasıdır. Uygur, Selçuklu ve Osmanlı minyatür sanatçısının plastik yaratıcılığından örneklerle söz edilebilseydi, kanımızca 19. ve 20. yüzyıl Türk ressamının yaratma dünyasının boyutlarının anlaşılması bu kitap okuyucusu için çok daha kolay ve anlamlı olacaktı.
Ekim 1990/ Ankara
Seyfi BAŞKAN
Mehmet Kangır, "Çağlayan Parkı" Tuval Üzerine Yağlıboya 72.5x92 cm
Hüseyin Zekai Paşa "Söğütte Ertuğrul Gazi Türbesi" Tuval Üzerine Yağlıboya, 78x100cm
(Şeker) Ahmet Ali Paşa "Natürmort· Tuval Üzerine Yağlıboya, 89x128cm.
Osman Hamdi Bey "Silah Taciri" (1908) TÜYB. 175x130 cm
Halil Paşa, 'Develi Peyzaj' (1910) TÜYB. 60x40 cm
Giritli Hüseyin, "Yıldız Sarayı Bahçesi" TÜYB. 65x81 cm
Abdülmecit Efendi, "Haremde Goethe" TÜYB. 132x173 cm
Ahmet Ziya Akbulut, "Mimar Sinan Türbesi" TÜYB.
Ahmet Bedri, "Alman Çeşmesi" TÜYB. 65x81 cm
Şevket Dağ, “Kapalı Çarşı” TÜYB. 110x74 cm
Mehmet Ali Laga, “Kayıklar” Duralit üzerine Yağlıboya 46x57 cm
Mehmet Ruhi Arel “Atatürk'ün İstanbul'da Karşılanışı” TÜYB. 94x118 cm
Nazmi Ziya Güran, "Tophane Nusretiye Camii" (1928) TÜYB. 60x74 cm
Hikmet Onat, “Manzara” (1932) TÜYB. 68x85 cm
İbrahim Çallı, "Nü" TÜYB. 100x146 cm
Avni Lifij "Karagün" TÜYB. 93x118 cm
Feyhaman Duran “portre” (1948) TÜYB. 79x67 cm
Namık İsmail, "Mehtapta Camii" TÜYB. 84.5x100 cm
H. Vecihi Bereketoğlu, "Peyzaj" TÜYB.
İhsan Cemal Karaburçak, "Manzara" DÜYB. 49.5x68.5 cm
Eşref Üren, "Karadenizli Kadınlar" DÜYB. 124x100 cm
Cemal Tollu, "Eşref Üren'in Portresi" DÜYB. 70x52 cm
Nazlı Ecevit, “Portre” DÜYB. 59.5x44.5 cm
Cevat Dereli, “Derya Kuzuları” (1975) TÜYB. 100x81 cm
Abidin Elderoğlu, “Kompozisyon” TÜYB.
Malik Aksel "Halı Dokuyanlar" (1936) TÜYB. 95x86 cm
Selahattin Teoman, "Alaeddin Keykubad Camii" DÜYB.
Fahrünnisa Zeid, "Aliye Berger'in Portresi" TÜYB. 100x100 cm
Şeref Akdik “Erdek'de Balıkçı Kayıkları” (1966) TÜYB 74x100 cm.
Zeki Kocamemi, "Atatürk'ün Cenaze Töreni" TÜYB.
Refik Epikman, "Bursa'dan Bir Sokak" DÜYB, 54x73 cm
Seyfi Toray, “Çiçekli natürmort” TÜYB. 73.5x92 cm
Hamit Görele, "Şükran Görele'nin Resmi" (1950) DÜYB. 80x60 cm
Ali Karsan, "Bn. Tuğlacı'nın Portresi" TÜYB.
Ali Avni Çelebi, "Balıkçılar" TÜYB. 106x125 cm
Mahmut Cûda, İsimsiz DÜYB.
Ayetullah Sümer "İkinci Cumhurbaşkanı ismet İnönü'nün Portresi" TÜYB.
Şefik Bursalı "Kıyıdan Görünüm" TÜYB. 130x 100 cm
Turgut Zaim, "Yörük Köyü" TÜYB. 60x51 cm
Zeki Faik İzer, “Kompozisyon” TÜYB. 130x100 cm
Nurettin Ergüven “Minare” DÜYB. 64.5x53 cm
Nurullah Berk, “Portre” (1973) TÜYB. 100x100 cm
Ziya Keseroğlu, “Balıklı Natürmort” TÜYB. 46x65 cm
Arif Kaptan, “Kompozisyon” TÜYB. 120x135 cm.
Yvonne Karsan, “Natürmort” TÜYB.
Bedri Rahmi Eyüboğlu, “Tophane” DÜYB. 40x48 cm
Mehmet Yücetürk "Bolu Panayırı" (1966) TÜYB. 81 x 116 cm
Nüzhet İslimyeli, "İsviçre'den" (1973) Suluboya, 32x24 cm
Hasan Hulusi Mercan, "Çay Bahçesi" DÜYB. 64x85 cm
Arslan Gündaş “Uçurtma” TÜYB. 80x70 cm
Nuri İyem, "Portre" TÜYB. 119x82 cm
Cihat Burak, "Fahrünnisa Zeid'in Portresi" (1970) TÜYB. 99x130 cm
Avni Arbaş, "Atatürk" (1981) TÜYB. 146x97 cm
Balaban, "Göç" (1977) DÜYB. 70x100 cm
Kayıhan Keskinok "Lunapark" TÜYB. 100x111 cm
Hüseyin Bilişik "Kompozisyon· TÜYB. 140x140 cm
Nedim Günsür “Tren” TÜYB. 28x167 cm
Neşet Günal 'Çocuklar" TÜYB. 138x127 cm
Şeref Bigalı, "Kuşlar" TÜYB.
Adnan Turani, “Sakin Denizi Dinliyorum” (1976) TÜYB. 95x114 cm
Osman Zeki Oral, “Manzara” TÜYB.
Bahattin Akay, "Pazaryeri" TÜYB. 107x126 cm.
Leman Tantuğ, İsimsiz, Mukavva ÜYB. 46x64 cm
Nevzat Akoral, "Ankara Kalesi" TÜYB.
Orhan Peker, "çayırda" TÜYB. 90x89 cm
M. Cemil Eren, "Bodrum" (1976) TÜYB. 97x129 cm
Adnan Çoker, “Kompozisyon” TÜYB. 74x94 cm
Müşerref Rasim Köktürk, "Büyükdere'den Boğaziçi" (1984) TÜYB.
Hüseyin Yüce, “Görünüm” DÜYB. 55X100 cm
Hamza inanç, “Evler ve Kar Üzerine Güzelleme” (1975) TÜYB. 113.5x149.5 cm
Özdemir Altan, 'Gerçek Allegori' (1971) TÜYB. 160x130 cm
Mürşide İçmeli, "Afiş'
Erdal Alantar, “Kompozisyon” (1978) TÜYB. 146x114 cm
Münip Özben, İsimsiz (1968) MÜYB. 35x55 cm
Cihangir Vefa Öztürk, "Kurşunlu'dan Peyzaj" TÜYB. 60x70 cm
Duran Karaca, İsimsiz, TÜYB. 76x138 cm
Fethi Arda, “Gecekondular” TÜYB. 80x100 cm
Devrim Erbil, “Kuşlar” TÜYB. 80x60 cm
Altan Gürman, "Çiçek" TÜYB. 146x98 cm
Mustafa Ayaz, "Düş ve Gerçek" (1979) TÜYB. 100x130 cm Yaşar Çallı, "Yükseliş" TÜYB. 150xl 10 cm
Hasan Pekmezci, İsimsiz TÜYB.
Hayati Misman, Gravür, (1990)
Habip Aydoğdu, "Bastırılmış Özgürlük" TÜYB. 80x60 cm
Osman Altıntaş, “Bisiklet Yarışçıları” TÜYB. 110x100 cm
Mehmet Başbuğ, "Göç" (1984) TÜYB. 100x140 cm.
