Ali Oseku (1944 - ...)

Biyografi

1944 yılında Arnavutluk’un başkenti Tiran’da dünyaya geldi. 1959-1963 yıllarında "Jordan Misja" sanat lisesine gitti. Akabinde başladığı Tiran Güzel Sanatlar Akademisi (eski adıyla Yüksek Sanat Enstitüsü) resim bölümünden 1969 yılında mezun oldu. 1970-1973 yılları arasında "Ulusal Opera ve Bale Tiyatrosu"nun senografı¹ olarak görev yaptı. 

Bazı kaynaklara göre Oseku, sanatının belirli dönemlerinde “P. Picasso, M. Chagall, Jackson Pollock ve Salvador Dali'nin kötü büyüsüne kapılmış bir modernist olarak kınandı.”² 1987 yılında Enver Hoca (1908-1985)’nın bir portresini çizdiği bilinmektedir. 1991-1998 yıllarında "Ulusal Sanat Galerisi"nde küratörlük yaptı. 1998-2014 yılları arasında Tiran'daki "Güzel Sanatlar Akademisi"nde Doçent ve Grafik Bölüm Başkanı oldu.³ Günümüzde yaratıcı sanatsal çalışmalarını bağımsız bir ressam olarak sürdürmektedir. 

 

Hakkında yazılan bazı yazılar:

Panorama gazetesinin 12 Mayıs 2011 tarihli haberinden:⁴

“Bugün Ulusal Sanat Galerisi'nde Arnavutluk'un en ses getiren ressamlarından biri kişisel bir sergi açıyor. Kosovalı ressam Muslim Mulliqi'nin savaşın arifesinde insanların gerilimini ve kaygısını taşıyan şok edici tablolarından sonra fırtına gibi bir dinginlik yaşatıyor. Ali Oseku… Onun resimleri büyük oranlardadır. Sergi, son yılların tuval üzerine yağlıboya çalışmalarından oluşmaktadır. 

… 

Gökyüzü, deniz, doğu, batı, akşam karanlığı, gri, güneş, kar... Ressam beyazdan griye, maviden gül rengine kadar tüm yumuşak renkleri kullanarak derin bir huzur duygusu veriyor. Profesör Ali, pek çok kişinin ona dediği gibi, çalışmaları hakkında pek konuşmayı sevmiyor. "Sergiyi açtığımda sözümü söyledim, bırakın başkaları konuşsun" diyor. Okuduğu sayısız kitaplardan bahsetmekten hiç bıkmıyor. Onun her zaman her durum için akıllıca bir sözü vardır. Okumaya atıfta bulunarak "Artık kendim üzerinde çalışıyorum" diyor. Ve bu bilgi, bu mekânı doldurma arzusu, onun sevecen görünümüne ve yoğun filozof sakalına yansıyor. Eserlerinin kendiniz gördüğünüzde onu daha iyi okuyabilirsiniz. 

Uzmanlara göre yaratıcılığı, sanatçının uzun deneyimini ve resmindeki muazzam ustalığını gösteren bir arayışla karakterize ediliyor. … Sanatçı, bir eserin kullanılmasını mümkün kılmak için soyut dışavurumculuğun resim yapma yolunu ödünç almış gibi görünüyor. … Ressam yıllardır bu şekilde resim yapmaya odaklanmıştır. Onu kişisel sergilerde sık sık göremesek de, her zaman grup etkinliklerinde ve sergilerde yer alıyor ve burada sürekli olarak kendi resimsel döngülerini sunuyor; bunların arasında "İzler (Gjurmёt)" de var; nitekim bu eserle Onufri" görsel sanatlar yarışmasının önceki edisyonlarından birini kazandı.”

 

Ali Oseku Üzerine…

Ali Oseku, Arnavut sanatının son elli yılının en simgesel sanatçılarından biridir. Yüksek Sanat Enstitüsü'ndeki eğitimini tamamladıktan sonra, 70'lerin başındaki Arnavut sanat ortamında hemen çekici bir figür haline gelmiş ve tasarlayacağı gösterilerin senografilerine yeni bir ruh getirmenin yanı sıra, kendine özgü sanatsal bir yaklaşım da getirmiştir. Ali Oseku, sosyalist gerçekçilik sanatından "farklı" bir sanatı deneyen genç figüratif sanatçılar arasındaydı. 90'lı yıllardan sonra Arnavutluk'ta siyasi sistemin değişmesiyle, Arnavut görsel sanatının en öne çıkan isimlerinden biri oldu.

Yurt içi ve yurt dışında onlarca kişisel ve karma sergiye katıldı. Eserleri dünyanın dört bir yanındaki birçok koleksiyonda yer almaktadır. Eserlerindeki renk duyarlılığı onu Arnavut sanatının en güçlü sanatçılarından biri kılmaktadır. Ali Oseku, eserin çığlık atmadığı, renk yoğunluğunun olgun derinliği ile organik bir ân’a dönüştüğü sanatsal evreninin bir parçasını eseri aracılığıyla izleyiciye samimi bir şekilde sunan bir sanatçıdır. 

Ülkesindeki sanatseverlerin bakış açısına göre onun eserleri, kompozisyon ve renk yapısının tazeliğini korurken aynı zamanda onlarca yıla direnerek kendisini değerli bir maddi ve manevi yatırım ve “sanatsal değerlerin kendisi için gerekli bir ürün” haline getiren, aynı zamanda temsil ettiği statü ile sergilendiği mekanların değerini de artıran bir hüviyettedir. Bir sanat eseri koleksiyonu oluşturulacaksa veya incelikli bir zevkin empoze edileceği bir ortam yaratılacaksa, Ali Oseku -son 50 yılın Arnavut sanat tarihinin önemli bir parçası olduğundan- ıskalanmaması gereken bir sanatçıdır.

Kaynakça

1. Senograf (Fr. Scénographe): Tiyatro sahnesi, sahnenin düzenlenmesi ve sahnede kullanılan malzemelerin seçimi ve konumu ilgilenen kişi, sahne yönetmeni.

2. Bkz. www.tiranaekspres.com/prod/spaces-traces-16/ (Erişim tarihi: 06.09.2023) (İngilizce dilindedir).

3. www.harabel.com.al/ali-oseku/(Erişim tarihi: 06.09.2023) (İngilizce dilindedir).

4. Metnin tamamı için Bkz. www.panorama.com.al/ali-oseku-hap-horizontet-ne-galerine-kombetare/ (Erişim tarihi: 06.09.2023) (Arnavutça dilindedir).

5. Metnin tamamı için Bkz. www.monitor.al/ali-oseku-artisti-ne-kohe-2/(Erişim tarihi: 06.09.2023) (Arnavutça dilindedir).