Zeki Faik İzer (1905 - 1988)

Biyografi

Ressam ve fotoğraf sanatçısı (D. 15 Nisan 1905, İstanbul - Ö. 12 Aralık 1988, İstanbul). Vefa Lisesi’ni bitirdikten sonra resim sanatına olan ilgisinin etkisiyle 1923’te Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi)’de girdi. Burada Hikmet Onat ile İbrahim Çallı’nın öğrencisi oldu. 1928’de Avrupa öğrenimi için açılan sınavı kazanarak Paris’e gitti. Bir süre André Lhote ve Othon Friesz' den dersler aldıktan sonra Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu'nda seramik ve fresk konusunda çalıştı. Döndüğünde Ankara Gazi Terbiye Enstitüsü Resim İş Bölümü'ne öğretmen olarak atandı.

Bu dönemde kendisi gibi yurt dışında eğitim gören genç sanatçı arkadaşlarından Elif Naci, Nurullah Berk ve Zühtü Müridoğlu gibi isimlerle birlikte sanatlarını toplumla paylaşmak amacıyla D Grubu'nu kurdu. 1934-36 yıllarında Paris’te resim çalışmalarının yanında çocuk kitapları için illüstrasyonlar yaptı. 1937’de Güzel Sanatlar Akademisi’nde fotoğraf atölyesi kurdu, afiş atölyesinde öğretmenlik yaptı. D Grubu’nun 1939’da Akademi salonlarında açtığı sergiye katıldı. Halkevleri aracılığıyla düzenlenen “Yurt Gezileri” kapsamında Eskişehir’e gitti. 1945’te davetiye metnini Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yazdığı ilk kişisel sergisini açtı.

1946'da, henüz resmen kurulmamış olan UNESCO'nun, Uluslararası Modern Sanat Sergisi'nde komiser olarak görevlendirildi. O sırada Nurullah Berk ile birlikte Uzakdoğu yapıtlarının sergilendiği Cernuschi Müzesi'nde "Bugünün Türk Resmi, Dünün Türkiye'si" adlı serginin açılış çalışmalarını yürüttü. 1948-53 arasında Güzel Sanatlar Akademisi müdürlüğü yaptı. 1951'de aka­demide Türk Sanat Tarihi Enstitüsü'nü kurdu. 1958'de Cevat Dereli ile birlikte Türk resmini temsilen Brüksel'de açılan Uluslararası Modern Resim Sergisi'ne katıldı.

Başlangıçta kübist akımı benimseyen İzer, Friesz'le çalıştıktan sonra daha çok gerçeğe ve doğa gözlemine bağlı kaldı. 1950'li yılların or­talarına doğru doğadan ve gerçekçi yak­laşımlardan uzaklaşarak soyut bir anlayı­şa yöneldi, kimi zaman da dışavurumcu yö­nelişlerle biçim sınırı tanımayan lekeci (taşist) çalışmaları yeğledi. 1960'ların ortalarına doğru müzikle resim arasındaki ilişkiye yönelen sanatçı, Beetho­ven' ın aynı adlı yapıtından esinlenerek ger­çekleştirdiği Missa Solemnis’ te (1965) ulaştığı renk dinamizmi ve zenginliği ile yüzeyde belli bir ritim oluşturdu.

İzer’ in 1960'ta Türkiye birincisi olan soyut-dışavurum anlayışındaki Sultanahmet Camiinin Camları (1957) adlı eseri Guggenheim Uluslararası Sergisi'ne gönderildi. Ayrıca 1942'deki 4. ve 1957'deki 18. Devlet Resim ve Heykel Sergisi'nde birincilik ödülünü kazandı.

Ankara Resim ve Heykel Müzesi'ndeki Eserleri 

R-0313- Gözü Sargılı Adam, 

R-0327- Çapraz Ağaç Dalları, 

R-0328- Kompozisyon 1957, 

R-0329- Peyzaj, 

R-0519- Tura, 

R-0654- 

R-0704- Kompozisyon (Elektrik Enerjisi), 

R-0879- 

R-0971- Küçük Kız, 

R-1357- Plaj, 

R-1421- Ay Çiçekleri, 

R-2254- Müzik 

İzmir Resim ve Heykel Müzesi ve Galerisi'ndeki Eserleri 

İR-0196, Kadın Portresi, 

İR-0338, Tophaneden Haliç 

Kaynakça

https://www.biyografya.com/biyografi/3389 (Erişim tarihi: 30.3.2021)