Mürşide İçmeli (1930 - 2014)

Biyografi

Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nü 1953 yılında bitirdi. Escuela Central de Bellas Artes de San Fernando’da gravür atölyesine ve Escuela National de Artes Grafikas da Litografi atölyesine devam etti. 1962 de Central School Art and Design’ın Grafik Sanatları Bölümü’nde illüstrasyon dalında ihtisas yaptı. Gazi Eğitim Enstitüsü’nde ve Bilkent Üniversitesi Grafik Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. 14 ödülü bulunan sanatçının en önemli bulduğu iki ödülü; 15.İskenderiye Bienal’i ve Balkanlar, 2005 Çağsav Onur Ödülü dür. 40’dan fazla kişisel sergi açtı. 24 uluslararası bienalde gravürleri sergilendi.¹ 

Mürşide İçmeli'nin sanatı, Anadolu kültür katmanlarından, Hitit, Selçuklu ve arkaik dönemlerden önemli oranda etkilenmiştir. Resminde, evren, dünya, büyük evren, küçük evren sorunsalı hem bir gizem yaratmakta, hem de bilim ve sanata yardımcı olmaktadır. İçmeli’nin resmi soyuttur. Resimlerindeki geometrinin yanında figüre de başvurur. Figürler insanlık kavramıyla ilgilidir. Bakışımlı, şematik etki bırakan kompozisyon kurgusu, çeşitlemelerde ve kendini yinelerken oluşturduğu matematiksel dille seçkinleşir. Doğulu kimliğini hep içinde taşıyan İçmeli, geleneğe, eski bir düşünceye, yeni bir konuya hep aynı uzaklıktan çağdaş bakışın verileri ve kavramlarıyla yaklaşır. Mürşide İçmeli tüm bu derinlikleri, uğraşları daha çok Gazi Eğitim Enstitüsündeki atölyelerde özgün baskı çalışmaları süreçleriyle yaşadı. 1970 yılından sonra çalışma alanlarında illüstrasyon, ağırlıklı olarak yer aldı. Milli Eğitim Bakanlığı ve Avrupa Konseyinin işbirliği sonucu İngilizce ve Fransızca komisyonlarında yer alarak kitap resimlemesi alanında çalıştı. 1974 yılında bu projeye bağlı olarak Paris, Londra, York, Lids, Münih vb. Avrupa kentlerinde araştırma ve inceleme yaparak, kitap grafik tasarımı ile uğraştı. Bu çalışma 1977 yılında programın tamamlanmasına kadar sürmüştür. 1979 yılında Devlet Opera ve Balesi için afiş tasarımları, davetiyeler, broşürler vb. çalışmalar gerçekleştirdi. 1985'de sanatta yeterlik, 1986'da profesör unvanını aldı. Gazi Eğitim Fakültesi olarak adı değişen kurumdan 1986 yılında emekliye ayrılarak Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Müzik Fakültesine geçti. Burada Grafik Tasarım Bölümünün kurulmasında etkin görev aldı. Sanatçı kişiliğiyle katıldığı uluslararası etkinliklerde, Ortadoğu, Avrupa, Uzak Doğu ve Amerika’nın antik uygarlıklarını tanıma fırsatı buldu. Bu deneyimler sanatına yansıdı. 1995'ten bu yana özel atölyesinde üretkenliği ve sanata verimli katkıları sürmektedir. Mürşide İçmeli'nin çalışmaları yirminci yüzyılın içerikleriyle de doludur. Çok kısa sürelere sığan bilimsel buluşlar, değişimler, süreklilikler imgelerinde kimi atom modüllerini, kimi beyin yarım kürelerini çağrıştırır. Sıkışmış, daralan alanların biçimsel sınırlılıkları içinde yer alan figürler yine yirminci yüzyılın insan yığınlarının yazgılarını sorgular gibidir. Anadolu topraklarında 10 bin yıldır farklı öğreti ve biçimlerle sorgulanan insan yazgısı, Mürşide İçmeli'nin toplumsal bilinçaltının imgelerini günümüze taşıyan tasarımlarına da yansımaktadır. Son dönemlerindeki çalışmalarında renk ögesinin ağırlıklı olarak hissedilmesi bu güne, yaşanana ilişkindir.² 

Devlet Resim ve Heykel Sergisi Ödülleri: 

34. Devlet Resim ve Heykel Sergisi, “ Başarı Ödülü” (1973),

40. Devlet Resim ve Heykel Sergisi, “Başarı Ödülü” (1979),

42. Devlet Resim ve Heykel Sergisi, “ Başarı Ödülü” (1981),

51. Devlet Resim ve Heykel Sergisi, Özgünbaskı Resim Sergisi “Birincilik Ödülü”  (1990)

Ankara Resim ve Heykel Müzesi'ndeki Eserleri 

R-1582, İsimsiz, 

B-0010, Kumsalda 1968, 

B-0016, Anne ve Çocuğu 1990, 

B-0027, Hiroşima 79- 1979, 

B-0034, Mavi Kare, Yeşil Daire – 1990, 

B-0035, Vazodaki Çiçekler 1988, 

B-0086, Üç Kare, 

B-0099, Maskeler ve Hitit Motifleri-Ocak 1985, 

B-0101, Üç Arkadaş 1968, 

B-0107, Mavi Dünya 1977, 

B-0118, Yaşama Övgü, 

B-0133, Ayrı Dünyalar 1972, 

B-0140, Hayat Ağacı, 

B-0144, Kadınlar 1980, 

B-0154, Hitit Güneşi I, 

B-0155, Yazılı Kaya, 

B-0159, Disko 88, 

B-0160, Geçit Töreni-1962, 

B-0161, Varoluş B 1978, 

B-0168, Kukla Kadınlar, Maskeli Erkekler 1980, 

B-0172, İki Ağacın Gölgesinde, 

B-0212, Vazodaki Çiçekler 1988, 

B-0214, Güneşsiz Plajdakiler – 1982, 

B-0230, Yazılı Kaya 1980, 

B-0234, Umut Dünyası 1986, 

B-0240, Hayat Nüvesi, 

B-0245, Üç Kare 1977, 

B-0253, Mimari Ve Bir Grup İnsan, 

B-0283, Dünyada Yanan Ateş 1981, 

B-0298, İki Ağacın Gölgesi, 

B-0300, Renkli figürler, 

B-0301, Dünyada Yanan Ateş 1981 

Kaynakça

¹ Çağdaş Sanatlar Müzesi, İçmeli Mürşide, Erişim Tarihi: 02.03.2021, https://csmuze.anadolu.edu.tr/eser/i%C3%A7meli-m%C3%BCr%C5%9Fide 

² Ölçü, Gizem, Matematik ve Mürşide İçmeli,  Erişim Tarihi: 02.03.2021, https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-80295/olcu-gizem-matematik-ve-murside-icmeli.html