Feyhaman Duran (1886 - 1970)

Biyografi

Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinin ilk portre ressamlarından olan Feyhaman Duran, “1914/Çallı Kuşağı” ressamları ya da “Türk Empresyonistleri” olarak anılan grup içerisinde yer almaktadır. Sanat yaşamı boyunca ağırlıklı olarak portre türünde eserler üreten Feyhaman Duran, 1914 Kuşağı’ndaki diğer sanatçılar gibi, akademik bir desen anlayışı ve empresyonistlerin renkçi tavrını bir araya getirerek eserlerini oluşturmuştur¹.

Feyhaman Duran, portre türünde pek çok değerli eser vermiş, portreyi resim sanatımıza yerleştirerek benimsetmiştir. Portre sanatı, temelinde modele benzetmeye dayanır. Feyhaman Duran da modellerinin özelliklerine sadık kalmaya çalışmış; fakat empresyonist duyarlılığını da fırçasına aktarmıştır. Güçlü deseni portrelerinde hep ön plandadır. Yakından tanıdığı kişilerin portrelerinde daha başarılı bulunmuştur; çünkü modelinin iç dünyasını da tuvale yansıtabilmiştir. Sık sık açık havada resim yapan sanatçının doğaya karşı sonsuz bir sevgisi olduğu anlaşılmaktadır. Doğadaki renkler ve ışıklar karşısında duyduklarını, konuya bağlı olarak zaman zaman coşkulu ve karmaşık fırça darbeleriyle, zaman zaman sakin ve ölçülü bir anlatımla tuvale dökmüştür. Renk unsuruna büyük önem vermiş, renk lekelerinin dengelenmesi onun ellerinde sağlam, etkileyici kompozisyonlara dönüşmüştür².

Feyhaman Duran, Cumhuriyet sürecindeki önemli şahsiyetleri portrelerinde ele almıştır. Bu bağlamda pek çok Atatürk portresi de yapmıştır. Bunlar teknik olarak oldukça olgun, dengeli ve başarılı eserler olarak karşımıza çıkar. Kıyafet ve aksesuarları portrenin konusunu bastırmadan ve orantılı şekilde kullanarak, desen sağlamlığı, ışık-gölge uyumu, tonlama-valör doğruluğu ve güçlü renk anlayışını öne çıkarmıştır. Portrelerinde oluşturduğu bu dengeli tutum, genel ifadenin ayrıntılara boğulmasını engellemiş, dış görünüşün yanında iç dünyasını da başarıyla dışa yansıtmıştır³.

Ankara Resim ve Heykel Müzesi'ndeki Eserleri 

R-0230 Atatürk Heykeli, 

R-0240 İbnülemin Mahmut Kemal Bey, 1946, 

R-0245 Portre, 

R-0253 İsmail Hakkı Altunbezerin Portresi 1946, 

R-0260 Kalpaklı Portre, 

R-0261 Kamil AKDİK Portresi, 

R-0753 İsmet İnönü Portresi, 

R-1676 Meyveler, 

R-2248 Eski Ankara Manzarası, 

R-2284 Rumeli Hisarı, 

R-2495 Manzara, 

R-2500 Hoca Ali Rıza'nın portresi, 

R-2525 Laleli Buket, 

R-2618 Ayçiçekleri, 

R-2619 Ortaköy, 

R-2790 Ömeriye Cami, 

R-2831 Yaralı Subay 

İzmir Resim ve Heykel Müzesi ve Galerisi'ndeki Eserleri 

İR-0059, Gelincikler, 

İR-0255, Ressam Şevket Dağ'ın Portresi, 

İR-0330, Natürmort 

Kaynakça

(1). Pehlivan, Burcu. “Feyhaman Duran’ın Resimlerinde Kültür Dünyamızdan Tanıdık Yüzler”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 7(44), 2021,  940-957. 

(2). İrepoğlu, Gül.  Türk resminin portre ustası: Feyhaman Duran:"1914 kuşağı" ve Feyhaman Duran, 1 January 1999, s.138, Erişim Tarihi 20.09.2022, https://core.ac.uk/download/pdf/84783128.pdf

(3). Feyhaman Duran (1886-1970), Erişim Tarihi 20.09.2022https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/feyhaman-duran-1886-1970/